Prophet Song, een must read, hoe onaangenaam ook!

Heb jij Prophet Song van Paul Lynch al gelezen? Ik zal je alvast verklappen: je wordt er absoluut niet vrolijk van. Het boek zal je terneerslaan, het zal je beangstigen (of nog erger) en een claustrofobisch gevoel geven. En toch móet je het lezen!

In Prophet Song volg je het verhaal van Eilish Stack, de vrouw van vakbondsman Larry en moeder van vier kinderen. Ze leiden een gelukkig leven. Alles verandert wanneer er na verkiezingen een ander regime aan de macht komt. Wanneer haar man opgepakt wordt en verdwijnt, begint langzaamaan haar gelukkige leven af te brokkelen en kan ze enkel maar terugvallen op de zorg voor haar kinderen en dementerende vader.

Deze roman, die helemaal terecht in 2023 de Man Booker Prize kreeg, laat zien hoe een ‘normale’ maatschappij onder een legitiem verkozen regime naar de afgrond glijdt en een oorlogsdecor wordt. Lynch laat je op een sublieme manier voelen (want dat doe je wel degelijk) hoe snel een normaal burgergezin in de positie komt dat het moet vechten om te overleven. Niemand had het zien aankomen, maar nu zitten ze er wel mee…

Het boek doet je automatisch een radicale empathie opbrengen voor Oekraïne, Gaza en alle landen waar er oorlog woedt. En het doet je huiveren voor alles wat er onze ‘beschaafde’ Westerse wereld nog te wachten staat.

Een must read, hoe onaangenaam ook.

1984

erlijk? Eigenlijk weet ik niet meer goed hoe het verhaal van 1984 gaat. Big Brother, ja, maar voor de rest? Gelukkig hoef je de plot niet te kennen om de voorstelling van Het Paleis te bekijken. 

Het is eerder een immersive experience, om het met een hippe omschrijving te benoemen. Je wordt helemaal ondergedompeld in de 2 minuten haat, de indoctrinatie en eigen waarheden van De Partij enerzijds en de twijfel, de gevoelens en het vasthouden aan de universele waarheden van Winston anderzijds. Maar hoelang kan je blijven volhouden dat 2 plus 2 vier is als je enkel hoort dat het 5 moet zijn?

De voorstelling katapulteerde me een kleine 20 jaar terug in de tijd. Meer bepaald naar Het Toneelhuis en de voorstelling Onegin van Guy Cassiers. Het gebruik van live video-projectie als onderdeel van een enscenering was toen compleet nieuw en dus ook heel verrassend. Ik was meteen verkocht! De teksten waren in dichtvorm, maar kwamen zo naturel over dat het er nooit te dik op lag. Die voorstelling had voor mij uren mogen duren… Dus heb ik de uitgave van Jevgeni Onegin uit de Russische Bibliotheek van Van Oorschot gekocht, waar ook nog eens de oorspronkelijke Russische tekst bij stond. En ben ik enkele dagen opnieuw naar de voorstelling gaan kijken. Dat heb ik nooit eerder en ook nooit daarna meer gedaan…

De voorstelling 1984 zat voor mij dan ook meteen goed 🙂

En wat hoor ik Björn Soenens bij zijn afscheid als VS-correspondent zeggen over het belang van factchecking? ‘2 + 2 blijft 4, ook al staat er iemand op die beweert dat het 5 is.’ Volgens mij had hij 1984 ook net opnieuw gelezen of de voorstelling gezien!

1984 vs Jevgeni Onegin

Gelezen: The Brief Wondrous Life of Oscar Wao – Junot Díaz

Oftewel Het korte maar wonderbare leven van Oscar Wao in het Nederlands. Oscar is een dikzak en nerd die in Amerika woont, maar afkomstig is van de Dominicaanse Republiek. En die Dominicaanse Republiek heeft een prominente plaats in het verhaal. Niet alleen Oscar volgen we, ook zijn zus Lola, hun moeder Beli en hun grootvader Abelard. Centraal in het verhaal staat fukú, een soort familievloek die in de Zuid-Amerikaanse magie past, alsook de zoektocht naar liefde. Met dit boek heeft Junot Díaz een pareltje afgeleverd, zeker voor wie vertrouwd is met de Spaanse taal.

Dit boek is geschreven in ‘Spanglish’, een combinatie van Engels en Spaans. Ook in de Nederlandse vertaling is het Spaans gebleven. Voor wie Spaans kent, geeft dit een aangenaam effect, maar wie geen Spaans kent, zal dit misschien vervelend vinden. Hoe dan ook, ik heb van dit taaltje genoten, het komt heel natuurlijk over, je hoort de Spaanstalige immigranten als het ware spreken.

Hoewel Oscar Wao (een slecht uitgesproken ‘Oscar Wilde’) voorkomt in de titel, zijn de vrouwelijke gezinsleden de echte hoofdpersonages. In elk hoofdstuk staat een ander personage centraal. Of het nu de zus Lola, moeder Beli of grootvader Abelard is, elk van de personages wordt zo mooi uitgewerkt dat je meteen in het hoofd van die persoon zit. Vooral het verhaal van Beli raakt je omdat het niet alleen de kracht van de liefde van Beli beschrijft, maar ook de gruwel van het Trujillo-regime en de folteringen waartoe mensen in staat zijn.

De dictatuur van Trujillo in de Dominicaanse Republiek blijkt een rode draad in het boek van Junot Díaz. De verhalen die zich afspelen tijdens de dictatuur ademen een collectieve angst uit zoals die toen onder de bevolking heerste. Je kon niemand vertrouwen; elk woord, elke handeling kon ervoor zorgen dat je opgepakt, gefolterd en opgesloten werd. Maar ook tijdens het leven van Oscar en Lola, die pas nadien naar Santo Domingo gingen, voel je dat de dictatuur blijft sluimeren in het leven van de inwoners.

Hoe zwaar en moeilijk het leven van de beschreven personages vaak is, toch gebruikt Díaz enorm veel humor. Dat houdt het verhaal luchtig en aangenaam om lezen. Ook zit het boek vol met liefde: liefde voor man of vrouw, liefde voor kinderen en kleinkinderen, liefde voor ouders.

Junot Díaz kreeg de Pulitzerprijs voor The Brief Wondrous Life of Oscar Wao. Terecht. Dit is het beste boek dat ik de afgelopen maanden gelezen heb. Alleen jammer dat het geen paar honderd pagina’s extra telt…

Geschreven 2009/06/21